നെതര്‍ലണ്ടില്‍ ഞാന്‍ താമസിച്ച ഹാര്‍ലം സിറ്റിയില്‍ നിന്നും ഭീമാകാരമായ ഒരു രണ്ടുനില തീവണ്ടിയില്‍ രാവിലെ 9 മണിയോടെ ആംസ്റ്റര്‍ഡാം സെന്‍ട്രല്‍ സ്റ്റേഷനില്‍ എത്തി. ആംസ്റ്റര്‍ഡാം സെന്‍ട്രല്‍ സ്റ്റേഷന് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന കെട്ടിടം ഒരു വാസ്തുവിദ്യാ വിസ്മയം ആണ്. പത്തൊന്‍പതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തില്‍ പിയറി ക്യൂപ്പേഴ്‌സും എ.എല്‍. വാന്‍ ജെന്‍ഡും ചേര്‍ന്ന് രൂപകല്‍പ്പന ചെയ്ത ഈ സ്റ്റേഷന് ഒരു ട്രാന്‍സിറ്റ് പോയിന്റ് മാത്രമല്ല; നഗരത്തിന്റെ സമ്പന്നമായ ചരിത്രത്തിനും അതിന്റെ ചലനാത്മക പരിണാമത്തിനും ഒരു സാക്ഷി കൂടിയാണ്. സ്റ്റേഷന് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന കെട്ടിടത്തിന്റെ മനോഹാരിത ആസ്വദിച്ചു കൊണ്ട് വെളിയിലേക്ക് നടന്നു.
സ്റ്റേഷന് പുറത്ത്, സമീപത്തെ പൂക്കടകളില്‍ നിന്നുള്ള സുഗന്ധം പരന്നു, വിനോദസഞ്ചാരികളെയും നാട്ടുകാരെയും ഒരുപോലെ പ്രലോഭിപ്പിച്ചു. ഇന്ന് എന്റെ ആദ്യ പരിപാടി ആന്‍ ഫ്രാങ്ക് ഹൗസ് സന്ദര്‍ശനം ആണ്. കനലുകള്‍ കണ്ട നടന്നു പോകുവാന്‍ തീരുമാനിച്ചു. ഏകദേശം 20 മിനിറ്റ് നടക്കണം.
നഗരം മുഴുവന്‍ കനാലുകള്‍ കാണാം. പ്രിന്‍സെന്‍ഗ്രാച്ച് 263ല്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആന്‍ ഫ്രാങ്ക് ഹൗസിലേക്കുള്ള നടത്തം, നിരവധി കനാലുകള്‍ക്ക് അരികിലൂടെയുള്ള മനോഹരമായ ഒരു യാത്രയാണ്. . ഉരുളന്‍ കല്ലുകള്‍ പാകിയ തെരുവുകള്‍, 17ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ വീടുകള്‍, ഐക്കണിക് ഡ്രോബ്രിഡ്ജുകള്‍ എന്നിവ പണ്ടെങ്ങോ പോസ്റ്റ്കാര്‍ഡില്‍ കണ്ട ചിത്രം നേരെ കണ്‍മുന്‍പില്‍ കാണുന്നത് പോലെ തോന്നി.
ആംസ്റ്റര്‍ഡാമില്‍ കനാലുകള്‍ കഴിഞ്ഞാല്‍ ശ്രദ്ധ ആകര്‍ഷിക്കുന്ന ഒന്നാണ് സൈക്കിളുകള്‍ എവിടെ നോക്കിയാലും സൈക്കിളുകള്‍. ആളുകളേക്കാള്‍ കൂടുതല്‍ സൈക്കിളുകള്‍ ഉണ്ടെന്ന് എനിക്ക് തോന്നി!. സര്‍ക്കാരും സൈക്കിള്‍ യാത്രക്കാരെ വളരെയധികം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നുണ്ടു. വായു മലിനീകരണം വളരെയധികം കുറവുള്ള സിറ്റിയായി നിലനില്‍ക്കുവാന്‍ ഹരിത ഗതാഗതത്തോടുള്ള നഗരത്തിന്റെ പ്രതിബദ്ധത ഒരു കാരണമാണ്.
യാത്രാമധ്യേ, ആംസ്റ്റര്‍ഡാമിനോട് ഏറ്റവും ആകര്‍ഷകമായ സമീപപ്രദേശങ്ങളിളിലൊന്നായ ജോര്‍ദാനിലൂടെയും നടന്നു. ഒരിക്കല്‍ തൊഴിലാളിവര്‍ഗ മേഖലയായിരുന്ന ജോര്‍ദാന്‍ ഇന്ന് എല്ലാ കോണുകളിലും ബോട്ടിക് ഗാലറികള്‍, ഇന്‍ഡി ഷോപ്പുകള്‍, സുഖപ്രദമായ കഫേകള്‍ എന്നിവയുള്ള ഒരു കലാകേന്ദ്രമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. ഒരു കഫേയില്‍ കയറി , ഞാന്‍ ഒരു അമേരിക്കാനോ കോഫിയും ഡച്ച് ആപ്പിള്‍ പൈയുടെ ഒരു കഷ്ണവും വാങ്ങി കഴിച്ചു, ബാക്കിയുള്ള നടത്തത്തിന് അല്പം
വേഗത കൂട്ടാന്‍ കാരണമായി.കനാലുകളില്‍ നിറയെ സഞ്ചാരികളുമായി ബോട്ടുകള്‍ തലങ്ങനേയും വിലങ്ങനെയും സഞ്ചരിക്കുന്നു. വളരെ വൃത്തിയോടെ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന കനാലുകള്‍ ഇന്ന് സര്‍ക്കാരിന് നല്ലൊരു വരുമാന സ്രോതസ്സായി മാറിയിയിരിക്കുന്നു.
ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്ത് എത്തുന്തോറും എന്റെ ഹൃദയം ഭാരപ്പെട്ടു. നാസികളില്‍ നിന്ന് ഒളിച്ചിരിക്കുമ്പോള്‍ തന്റെ ഡയറി എഴുതിയ ജൂത പെണ്‍കുട്ടിക്ക് സമര്‍പ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ആന്‍ ഫ്രാങ്ക് ഹൗസ് എന്ന മ്യൂസിയം രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന്റെ ക്രൂരതകളുടെ ഓര്‍മ്മപ്പെടുത്തലായി നിലകൊള്ളുന്നു
ആന്‍ ഫ്രാങ്ക് ഹൗസ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കനാലായ പ്രിന്‍സെന്‍ഗ്രാച്ചിന്റെ ഓരത്തിലൂടെ നടക്കുമ്പോള്‍, ആകര്‍ഷകവും മനോഹരവുമായ ചുറ്റുപാടുകള്‍ ഏതൊരു സഞ്ചാരിയുടേയും മനം കുളിര്‍പ്പിക്കും . ആന്‍ ഫ്രാങ്ക് ഹൗസ്, സാധാരണമായാ ഒരു ഇഷ്ടിക കെട്ടിടം, ഇന്ന് മ്യൂസിയം നടത്തിപ്പുകാര്‍ കുറെ വിപുലീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. രാവിലെ തന്നെ വീടിനോട് ചേര്‍ന്നുള്ള മുറ്റം നിറയെ ആള്‍ക്കാര്‍ കൂടുതലും സഞ്ചാരികളാണ്. ഞാനും ഒരു വലിയ ക്യുവില്‍ ചേര്‍ന്ന് നിന്നു. മ്യൂസിയം ജോലിക്കാരില്‍ ഒരാള്‍ വന്നു ഞങ്ങള്‍ക്ക് പല ഭാഷകളില്‍ മ്യൂസിയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങള്‍ അടങ്ങിയ ലഘു പുസ്തകം വിതരണം ചെയ്തു.
മ്യൂസിയത്തിനകത്ത് പ്രവേശിച്ചപ്പോള്‍, ദുഃഖത്തിന്റെ ഒരു നേരിയ ആവരണത്താല്‍ മൂടപ്പെട്ടതും ശാന്തവുമായ അന്തരീക്ഷം കൂടുതല്‍ മൂകതക്ക് കാരണമായി. രണ്ട് വര്‍ഷത്തിലേറെ ആന്‍ ഫ്രാങ്കും കുടുംബവും താമസിച്ചിരുന്ന മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന സ്ഥലമായ സീക്രട്ട് അനെക്‌സിന്റെ അന്തരീക്ഷം പുനഃസൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് എക്‌സിബിറ്റുകള്‍ സൂക്ഷ്മമായി ക്യൂറേറ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മറച്ചു വച്ചിരുന്ന ബുക്ക്‌കെയ്‌സിലൂടെ ചുവടുവെക്കുമ്പോള്‍, എന്റെ ഹൃദയം ഒരു മാത്ര നിലച്ചു പോയതു പോലെ.
ഞാന്‍ ആദ്യം കയറിയ മുറി ആനിയുടെ കിടപ്പുമുറിയാണ്. ചുവരുകള്‍ ചിത്രങ്ങളും പോസ്റ്റ്കാര്‍ഡുകളും കൊണ്ട് അലങ്കരിച്ചിരിക്കുന്നു, ആനിന്റെ ഊര്‍ജ്ജസ്വലമായ വ്യക്തിത്വവും ഒരു എഴുത്തുകാരിയാകാനുള്ള അവളുടെ സ്വപ്നങ്ങളും പ്രകടമാക്കി. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് വായനക്കാരില്‍ അവളുടെ ശബ്ദം പ്രതിധ്വനിച്ച ഉപകരണമായ അവളുടെ ഡയറി കണ്ടത് ഹൃദയ ഭേദകമായ അനുഭവമായിരുന്നു. സംരക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന പുരാവസ്തുക്കളുടെയും സ്വകാര്യ വസ്തുക്കളുടെയും ആധികാരികത ഓരോ സന്ദര്‍ശകനും ആനിന്റെ ജീവിതവും തമ്മില്‍ അടുത്ത ബന്ധം സൃഷിടിക്കുവാന്‍ പര്യാപ്തമാണ്.
സീക്രട്ട് അനെക്‌സിന്റെ ഇടുങ്ങിയ ഇടനാഴികളിലൂടെ നീങ്ങുമ്പോള്‍, ആനിയും അവളുടെ കുടുംബവും താമസിച്ചിരുന്ന പരിമിതവും അടിച്ചമര്‍ത്തുന്നതുമായ സാഹചര്യങ്ങള്‍ എന്നെ കൂടുതല്‍ ശോകമൂകനാക്കി . മങ്ങിയ വെളിച്ചമുള്ള മുറികള്‍, മറ്റ് സന്ദര്‍ശകരുടെ നിശബ്ദമായ മന്ത്രിപ്പുകള്‍, ഫ്‌ലോര്‍ബോര്‍ഡുകളുടെ കാല്‍ക്കീഴില്‍ അലറുന്ന ശബ്ദം എന്നിവയെല്ലാം ഈ ഭിത്തികള്‍ക്കുള്ളില്‍ വികസിച്ച ചരിത്രത്തിന്റെ ഗുരുത്വാകര്‍ഷണം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാന്‍ സഹായിച്ചു.
മ്യൂസിയത്തിന്റെ പര്യടനത്തിന്റെ അവസാനം എത്തിയപ്പോള്‍ അഗാധമായ ഒരു സങ്കടം മനസ്സില്‍ നിറഞ്ഞു. 1944 ഓഗസ്റ്റില്‍ ആനിയെയും മറ്റുള്ളവരെയും നാസികള്‍ കണ്ടെത്തിയ സ്ഥലത്ത് ഒരു നിമിഷം ഞാന്‍ കണ്ണടച്ചു നിന്നു. എന്റെ കണ്ണുകള്‍ നിറഞ്ഞു തുളുമ്പി. ഒരിക്കല്‍ ഇവിടെ ജീവിച്ചിരുന്ന ജീവിതങ്ങളുടെ മാത്രം അവശിഷ്ടങ്ങളായി വര്‍ത്തിക്കുന്ന ഫ്രെയിം ചെയ്ത ഫോട്ടോഗ്രാഫുകളുള്ള തരിശായതുമായ മുറി വിദ്വേഷത്തിന്റെയും അസഹിഷ്ണുതയുടെയും മനുഷ്യന്റെ വിലയെക്കുറിച്ചുള്ള ഓര്‍മ്മപ്പെടുത്തല്‍.
മ്യൂസിയത്തില്‍ നിന്ന് പുറത്തുകടക്കുമ്പോള്‍, കഴിഞ്ഞ ഏതാനും മണിക്കൂറുകള്‍ നല്‍കിയ അനുഭവത്തിന്റെ വൈകാരിക ഭാരത്തില്‍ നിന്ന് പുറത്തു വരാന്‍ അല്പം വിശ്രമം കിട്ടുവാന്‍ എന്റെ മനസ്സ് വെമ്പി. ആന്‍ ഫ്രാങ്ക് ഹൗസിന്റെ മുറ്റത്ത് ഞാന്‍ ആശ്വാസം കണ്ടെത്തി. എന്റെ മുന്‍പില്‍ ആനിന്റെ ഡയറിയില്‍ വളരെ വ്യക്തമായി വിവരിച്ചിരിക്കുന്ന ചെസ്റ്റ്‌നട്ട് മരം, പ്രതികൂല സാഹചര്യങ്ങളെ നേരിടാനുള്ള കരുത്തും പ്രതീക്ഷയും പ്രതീകമായി ഉയര്‍ന്നു നിന്നു.
ആന്‍ ഫ്രാങ്ക് ഹൗസ് ഒരു മ്യൂസിയം മാത്രമല്ല, കഥപറച്ചിലിന്റെ ശക്തിയുടെയും ചരിത്രം സംരക്ഷിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യത്തിന്റെയും തെളിവാണ്. ഭൂതകാലത്തിന്റെ ഭീകരതയുടെയും മനുഷ്യാവകാശങ്ങള്‍ക്കും സമത്വത്തിനും വേണ്ടി നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന പോരാട്ടത്തിന്റെ ഓര്‍മ്മപ്പെടുത്തലായി ഇത് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. മ്യൂസിയം വിട്ടുപോകുമ്പോള്‍, ആന്‍ ഫ്രാങ്കിന്റെ കഥയില്‍ നിന്ന് പഠിച്ച പാഠങ്ങള്‍ ഒരിക്കലും മറക്കില്ലെന്ന് ഉറപ്പാക്കാനുള്ള ഒരു പുതിയ ദൃഢനിശ്ചയം എന്നില്‍ വളര്‍ന്ന് കഴിഞ്ഞിരുന്നു
